Gepensioneerde crimefighter: Vlissingen moet een begrip worden in strijd tegen georganiseerde misdaad

Hij was de baas van onderzoeken naar de aanslag op Koninginnedag in Apeldoorn en Desi Bouterse. Nu is crimefighter Tom Driessen klaar met zijn laatste klus om de georganiseerde misdaad aan te pakken. Hij waarschuwt ons: ,,Pas op! We zijn ontzettend kwetsbaar!”

Driessen heeft in Vlissingen het Strategisch Kenniscentrum georganiseerde ondermijnende criminaliteit opgezet. Het wat? De naam van de instelling die hij heeft opgebouwd is een hele mond vol en klinkt voor sommigen misschien als gebakken lucht. Maar Tom Driessen heeft in Vlissingen iets nieuws neergezet waarmee iedereen die zich in Nederland bezighoudt met de strijd tegen criminaliteit zijn voordeel kan doen. Zijn laatste klus was er ook niet eentje van ‘beste Tom, ga maar lekker twee jaartjes afbouwen naar je pensioen in Vlissingen’. Toen het idee voor het kenniscentrum ontstond, was er serieus stront aan de knikker.

Moord op advocaat Wiersum

Op 18 september 2019 werd advocaat Derk Wiersum bij zijn huis in Amsterdam doodgeschoten. Er ging een schokgolf door Nederland. Toenmalig minister van Justitie Ferdinand Grapperhaus kondigde een nieuwe aanpak van de georganiseerde misdaad aan. Belangrijk onderdeel: het strategisch kenniscentrum dat Tom Driessen de afgelopen 2,5 jaar in Vlissingen heeft opgebouwd. Driessen: ,,De georganiseerde criminaliteit heeft een verwoestend effect op de samenleving. Met alleen harder werken en meer mensen winnen we de strijd niet. We hebben een slimme en strategische aanpak nodig.”

De basis daarvoor wordt in Vlissingen gelegd. Driessen: ,,Vergelijk het met een voetbalwedstrijd in de Champions League. Je kunt als club de beste rechtsbuiten, midvoor en linksback van de wereld hebben. Maar als je je niet verdiept in je tegenstander en geen wedstrijdplan maakt, ga je niet van ze winnen. Als we geen zicht hebben op het denken en doen van de georganiseerde misdaad, gaan we ze niet verslaan. En vergis je niet. De dreiging is groot. Er is veel meer nodig dan alleen de vraag: Waar is de crimineel? We hebben een overkoepelend plan nodig voor alle organisaties die zich in Nederland bezighouden met misdaadbestrijding.”

Dat Tom Driessen zijn laatste klus in Vlissingen ging doen, had alles te maken met de marinierskazerne die niet naar Vlissingen kwam. ,,We zijn onderdeel van het compensatiepakket voor Zeeland. Dat was voor mij een extra drijfveer. Geef die mogelijkheden hier maar. Dan zullen we laten zien dat hier ook écht iets van betekenis komt. Dit moet wat mij betreft uitgroeien tot the place to be voor crimefighters. Iedereen die zich bezighoudt met ondermijning en advies nodig heeft, moet direct weten: nu moet ik contact leggen met Vlissingen. Vlissingen moet een begrip worden bij het bestrijden van georganiseerde misdaad.”

Hard sleuren

Het strategisch kenniscentrum is gevestigd aan het Bellamypark en er werken zo’n dertig mensen. Wethouder Albert Vader heeft veel bewondering voor de manier waarop Driessen het kenniscentrum uit de Zeeuwse klei heeft opgetrokken: ,,Hij heeft er 2,5 jaar hard aan moeten sleuren. Het is niet makkelijk om de juiste mensen te vinden. De organisatie was zo nieuw dat in het begin niet eens duidelijk was onder wie het centrum viel. Dat was zo erg, dat bij het bestellen van laptops het de vraag was wie de rekening zou betalen.”

Die kinderziektes zijn er nu wel uit. Inmiddels werken professionals van de politie, de douane, de FIOD, het OM, de Koninklijke Marechaussee, de VNG en justitie nauw samen op het kantoor in Vlissingen. Ook studenten van de HZ en de UCR doen er onderzoek. En hoewel het kenniscentrum de georganiseerde misdaad vanuit internationaal en landelijk perspectief bekijkt, zegt wethouder Vader dat ook Zeeland en Vlissingen er direct hun voordeel mee kunnen doen.

,,We zien de verwoestende effecten van de georganiseerde misdaad direct terug bij ons in de stad”, zegt Vader. ,,Vlissingen heeft de hoogste jeugdcriminaliteit van heel Nederland. Het is echt een verschrikking om te zien hoeveel jongeren in de drugshandel terecht komen en dat meisjes de prostitutie ingaan. We zien het, we weten het, het start soms al op de basisschool. Criminelen kopen macht bij mensen die weinig hebben en daardoor kwetsbaar zijn. De criminele voelsprieten zijn hierop heel goed afgesteld.”

Tom Driessen en zijn professionals leveren zogenoemde dreigingsanalyses: ,,Daarin geven we aan hoe de geldstromen van criminelen lopen, hoe zij anticiperen op onze acties en hoe ze mensen werven en ambtenaren omkopen. We proberen te doorgronden hoe dat hele systeem loopt. Pas als daar goed zicht op is, kunnen het Openbaar Ministerie, ministers, burgemeesters en opsporingsdiensten bepalen welke extra maatregelen nodig zijn om de georganiseerde misdaad een slag toe te brengen.”

Op de stoep

“De georganiseerde misdaad is dichterbij dan we denken. ook in de zorg in Zeeland”, zegt Albert Vader, die in Vlissingen wethouder Zorg is: “Stel je wilt een zorgboerderij beginnen, maar je krijgt daar geen financiering voor bij de bank. Het gebeurt echt dat er daarna een crimineel op de stoep staat met het aanbod de financiering te regelen. In ruil daarvoor wil hij niet alleen rente, maar wil hij dan ook een van de schuren op het terrein gebruiken voor een drugslab. Dat is een voorbeeld van ondermijning die echt aangepakt moet worden.”

Tom Driessen neemt op 7 december officieel afscheid van het Strategisch Kenniscentrum Georganiseerde Ondermijnende Criminaliteit. Hij hoopt dat zijn opvolgster – hij wil nog niet zeggen wie het is, maar wel dat het een om vrouw gaat – het instituut verder uitbouwt. ,,Ik hoop dat het kenniscentrum gaat zorgen voor een andere manier gaan denken over misdaadbestrijding. En Vlissingen is een prachtige stad om een groot internationaal congres te houden over slimme en strategische aanpak van de misdaad.”

Bron: PZC

Lees hier het artikel in de PZC van 5 december 2023